Podstawą przyznania zadośćuczynienia za uszkodzenie ciała jest art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że sąd może przyznać poszkodowanemu „odpowiednią” sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.
Określenie podstaw dla przyznania zadośćuczynienia poszkodowanemu, jedynie przez wskazanie, że winno stanowić ono sumę odpowiednią doprowadziło do wypracowania w judykaturze i przyjęcia powszechnie aprobowanych w orzecznictwie kryteriów pozwalających na określenie wysokości przyznawanego zadośćuczynienia.
Do najważniejszych z nich zaliczyć należy:
- zakres i rodzaj uszkodzenia ciała,
- czas trwania cierpień,
- ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne czyli negatywne uczucia przeżywane w związku z samym zdarzeniem, towarzyszące jemu i występujące w związku z nim w późniejszym czasie intensywność ujemnych doznań fizycznych i psychicznych,
- nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia lub czas ich utrzymywania się,
- rodzaj i stopień uszczerbku na zdrowiu,
- konieczność korzystania z pomocy innych osób,
- zrezygnowanie na skutek zdarzenia wywołującego szkodę z dotychczasowej aktywności życiowej, w tym miedzy innymi zawodowej, lub jej ograniczenia.
Zaakcentowania przy tym wymaga, iż zadośćuczynienie winno mieć charakter kompleksowy i powinno ono obejmować wszystkie cierpienia. Jednocześnie sąd ustalając wysokość zadośćuczynienia powinien uwzględniać postulat zgodnie z którym nie powinno być ono nadmierne i winno w odpowiednim stopniu uwzględniać wszystkie wpływające na jego wysokość okoliczności.
Powyższe rozważania dość wyraźnie obrazują fakt, że nie sposób mówić o uniwersalnych kryteriach czy szablonach pozwalających na proste i jednoznaczne ustalenie wysokości zadośćuczynienia, gdyż każdorazowo wymaga to zbadania okoliczności danego przypadku. Nie jest przy tym tajemnicą, że pewne kryteria są przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia bardziej pomocne niż inne, o czym szerzej w kolejnych wpisach.